شهرهای گمشده جهان در زیر آب!

در اعماق اقیانوس ها و دریاچه ها رازهایی از گذشته های دور خفته اند. شهرهایی که روزگاری قلب تمدن هایی پر رونق بودند اکنون زیر آب مدفون شده اند و تنها بقایای آن ها داستان هایی از تغییرات زمین فجایع طبیعی و پیشرفت های انسانی را روایت می کنند. این شهرهای گمشده زیر آب نه تنها گنجینه هایی برای باستان شناسان هستند بلکه پنجره ای رو به درک بهتر ما از تاریخ سیاره و انعطاف پذیری یا آسیب پذیری جوامع باستانی در برابر نیروهای طبیعت می گشایند. کشف و مطالعه این مکان های فراموش شده به ما امکان می دهد تا با گذشته ای که تصور می کردیم برای همیشه از دست رفته است دوباره ارتباط برقرار کنیم.

شهرهای گمشده زیر آب چیستند

شهرهای گمشده زیر آب به بقایای سکونتگاه های انسانی باستانی یا حتی نسبتاً جدید اطلاق می شود که به دلایل مختلف در زیر سطح آب غرق شده اند. این مکان ها می توانند شامل شهرها روستاها بنادر معابد یا حتی سازه های منفرد باشند که اکنون توسط اقیانوس ها دریاها دریاچه ها یا رودخانه ها پوشانده شده اند. آن ها مدارک فیزیکی ارزشمندی از زندگی فرهنگ معماری و فناوری تمدن هایی ارائه می دهند که دیگر وجود ندارند.

مطالعه این سایت های باستان شناسی زیر آب نیازمند تکنیک ها و ابزارهای خاصی است و اطلاعات بی نظیری درباره تغییرات سطح آب دریا زمین شناسی منطقه و تأثیرات رویدادهای طبیعی بر جوامع بشری در اختیار ما قرار می دهد. این شهرها اغلب در طول هزاران سال دست نخورده باقی مانده اند.

دلایل غرق شدن شهرها

عوامل متعددی می توانند منجر به غرق شدن یک شهر شوند. یکی از رایج ترین دلایل تغییرات جهانی در سطح آب دریاها است به ویژه پس از پایان آخرین عصر یخبندان که با ذوب شدن یخچال های طبیعی سطح اقیانوس ها به میزان قابل توجهی بالا آمد و مناطق ساحلی پست را زیر آب برد.

فعالیت های زمین شناختی مانند زلزله های شدید نیز می توانند باعث فرونشست ناگهانی زمین و غرق شدن شهرها شوند. سونامی های عظیم ناشی از زلزله های زیردریایی یا فوران های آتشفشانی نیز قادرند شهرهای ساحلی را ویران کرده و به زیر آب بکشانند. در برخی موارد فرونشست تدریجی زمین در اثر عوامل طبیعی یا برداشت بیش از حد آب های زیرزمینی نیز می تواند منجر به غرق شدن شود. حتی گاهی ساخت سدها و ایجاد مخازن آب مصنوعی باعث غرق شدن سکونتگاه های قدیمی در دره ها شده است.

معروفترین شهرهای گمشده زیر آب

در سراسر جهان چندین شهر گمشده زیر آب وجود دارند که به دلیل قدمت اهمیت تاریخی یا شرایط کشفشان شهرت یافته اند. این شهرها پنجره ای به گذشته های دور می گشایند و رازهای تمدن های فراموش شده را فاش می کنند.

آتلانتیس واقعیتی یا افسانه

آتلانتیس شاید معروف ترین شهر گمشده جهان باشد اما در درجه اول یک افسانه است که توسط فیلسوف یونانی افلاطون در قرن چهارم پیش از میلاد توصیف شده است. افلاطون از آتلانتیس به عنوان یک قدرت دریایی پیشرفته و قدرتمند یاد می کند که در نهایت به دلیل فساد اخلاقی ساکنانش توسط خدایان نابود و در یک روز و شب زیر امواج اقیانوس غرق شد.

با وجود تلاش های فراوان برای یافتن آن هیچ مدرک باستان شناسی قطعی برای اثبات وجود آتلانتیس به عنوان یک قاره یا جزیره بزرگ غرق شده یافت نشده است. با این حال داستان آن الهام بخش جستجوها و نظریه های زیادی در مورد مکان های احتمالی غرق شده در سراسر جهان بوده و همچنان تخیل بسیاری را به خود مشغول کرده است.

شهر پاولاپتری یونان

پاولاپتری واقع در سواحل جنوبی پلوپونز در یونان یکی از قدیمی ترین شهرهای غرق شده جهان است که قدمت آن به عصر برنز (حدود 3000 سال قبل از میلاد) بازمی گردد. این شهر در سال 1967 کشف شد و نقشه ای کاملاً حفظ شده از خیابان ها ساختمان ها حیاط ها و حتی گورستان آن در زیر آب یافت شد.

ساختار شهر نشان دهنده یک مرکز تجاری مهم در آن دوران است. پاولاپتری اطلاعات ارزشمندی در مورد زندگی و معماری در تمدن میسنی اولیه ارائه می دهد و نحوه غرق شدن آن احتمالاً به دلیل زلزله یا تغییرات تدریجی سطح دریا بوده است.

شهر هرکلیون مصر

شهر باستانی هرکلیون (که با نام تونیس نیز شناخته می شود) یک بندر مهم مصری در نزدیکی دهانه رود نیل بود که حدود 1200 سال پیش زیر آب خلیج ابوقیر غرق شد. این شهر در سال 2000 توسط باستان شناس زیر آب فرانک گودیو کشف شد.

از زیر آب مجسمه های عظیم معابد کشتی های غرق شده سکه ها و انبوهی از مصنوعات دیگر بیرون آورده شده اند که نشان دهنده رونق تجاری و اهمیت مذهبی این شهر است. غرق شدن هرکلیون احتمالاً نتیجه ترکیبی از فرونشست زمین و بالا آمدن سطح دریا بوده است.

شهر باجیا ایتالیا

باجیا (Baia) در نزدیکی ناپل ایتالیا یک شهر تفریحی لوکس در دوران روم باستان بود که به خاطر چشمه های آب گرم و ویلاهای اشرافی اش شهرت داشت. بخش هایی از این شهر به دلیل فعالیت های آتشفشانی در منطقه کامپی فلگرئی و فرونشست زمین در طول قرن ها به تدریج زیر آب خلیج ناپل غرق شده است.

امروزه بقایای ویلاها حمام های رومی موزاییک ها و مجسمه ها در عمق کم آب قابل مشاهده هستند و این مکان به یک پارک باستان شناسی زیر آب تبدیل شده است که امکان غواصی و بازدید از آن وجود دارد. این شهر نمونه ای عالی از تأثیر زمین شناسی بر سکونتگاه های انسانی است.

شهر شیران چین

شهر شیران (Lion City) که در اصل با نام شی چنگ (Shi Cheng) شناخته می شد یک شهر باستانی در استان ژجیانگ چین است که بیش از 1300 سال قدمت دارد و در دوران سلسله هان شرقی تأسیس شده بود. این شهر برخلاف بسیاری از شهرهای گمشده دیگر به طور طبیعی غرق نشد.

در سال 1959 دولت چین تصمیم گرفت برای ساخت سد و نیروگاه برق آبی دره ای را آبگیری کند و دریاچه کیاندائو (هزار جزیره) را ایجاد کند. این تصمیم منجر به غرق شدن کامل شهر شی چنگ در عمق حدود 25 تا 40 متری شد. به دلیل غرق شدن عمدی و نسبتاً سریع شهر به طرز شگفت انگیزی خوب حفظ شده و امروزه به یک جاذبه گردشگری برای غواصان تبدیل شده است.

مکانهای دیگر شهرهای گمشده

علاوه بر موارد ذکر شده مکان های دیگری در سراسر جهان وجود دارند که بقایای سکونتگاه های انسانی غرق شده را در خود جای داده اند. از جمله این مکان ها می توان به دوارکا در سواحل هند اشاره کرد که برخی معتقدند شهر افسانه ای کریشنا بوده است. سازه یوناگونی در نزدیکی ژاپن نیز یکی دیگر از سایت های مورد بحث است که برخی آن را یک سازه طبیعی و برخی دیگر بقایای یک شهر باستانی می دانند.

همچنین بقایای روستاهای دوران نوسنگی در سواحل بریتانیا و شمال اروپا که در اثر بالا آمدن سطح دریا پس از عصر یخبندان غرق شدند نمونه های دیگری از شهرهای گمشده زیر آب هستند. هر یک از این مکان ها داستان منحصر به فردی از گذشته زمین و انسان را روایت می کنند.

کشف و باستان شناسی زیر آب

کشف شهرهای گمشده زیر آب فرآیندی پیچیده است که اغلب با استفاده از ترکیبی از روش ها آغاز می شود. باستان شناسان ابتدا از منابع تاریخی نقشه های قدیمی یا حتی داستان ها و افسانه های محلی برای شناسایی مناطق احتمالی استفاده می کنند. سپس بررسی های اولیه با استفاده از فناوری های غیرتهاجمی مانند سونار (برای نقشه برداری از بستر دریا) و مگنتومتر (برای شناسایی اجسام فلزی مدفون) انجام می شود.

پس از شناسایی نقاط مورد علاقه از دوربین های زیر آبی وسایل نقلیه کنترل از راه دور (ROV) یا زیردریایی های کوچک برای بررسی بصری استفاده می شود. مرحله بعدی شامل غواصی باستان شناسان برای بررسی دقیق تر نقشه برداری دستی و در صورت لزوم حفاری های محدود و جمع آوری مصنوعات است. این کار نیازمند تخصص بالا در هر دو زمینه باستان شناسی و غواصی است و با چالش هایی مانند دید کم جریان های آبی عمق و فشار آب و نیاز به حفظ دقیق محیط زیر آب همراه است.

اهمیت مطالعه شهرهای غرق شده

مطالعه شهرهای گمشده زیر آب از جهات متعددی اهمیت دارد. اولاً آن ها منابع بی نظیری برای درک تاریخ بشر و تمدن های باستانی هستند. مصنوعات و سازه های یافت شده در این مکان ها اطلاعات دست اولی در مورد زندگی روزمره تجارت هنر مذهب و فناوری مردمانی که هزاران سال پیش زندگی می کردند فراهم می کنند.

ثانیاً این سایت ها شواهد ملموسی از تغییرات زیست محیطی در مقیاس های بزرگ مانند تغییرات سطح دریا و فعالیت های زمین شناختی ارائه می دهند. مطالعه این تغییرات به ما کمک می کند تا الگوهای اقلیمی گذشته را درک کرده و تأثیر آن ها بر جوامع انسانی را بررسی کنیم.

سوماً باستان شناسی زیر آب به توسعه فناوری های جدید در زمینه نقشه برداری رباتیک و حفاظت از آثار تاریخی کمک می کند. حفظ و مطالعه این میراث فرهنگی منحصر به فرد برای نسل های آینده نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.

بازدید از شهرهای گمشده زیر آب

بازدید از شهرهای گمشده زیر آب تجربه ای منحصر به فرد و هیجان انگیز است اما دسترسی به آن ها بسته به مکان و عمق متفاوت است. در برخی سایت ها مانند پارک باستان شناسی زیر آب باجیا در ایتالیا یا شهر شیران در چین امکان غواصی تفریحی برای بازدید از بقایای شهر وجود دارد.

برای کسانی که غواصی نمی کنند ممکن است تورهای قایق های شیشه ای یا تورهای مجازی و نمایشگاه های موزه ای که مصنوعات و مدل های این شهرها را به نمایش می گذارند گزینه های مناسبی باشند. با این حال بسیاری از سایت های عمیق تر یا آسیب پذیر تنها برای باستان شناسان و محققان قابل دسترسی هستند تا از آسیب به آن ها جلوگیری شود. همواره توصیه می شود قبل از برنامه ریزی برای بازدید از امکانات و محدودیت های دسترسی به سایت مورد نظر اطلاعات کسب کنید.

چگونه شهرهای گمشده زیر آب کشف می شوند؟

کشف معمولاً با بررسی منابع تاریخی و سپس استفاده از فناوری هایی مانند سونار مگنتومتر و دوربین های زیر آبی آغاز می شود. غواصان و وسایل نقلیه کنترل از راه دور برای بررسی دقیق تر به کار می روند.

قدیمی ترین شهر گمشده زیر آب کدام است؟

شهر پاولاپتری در یونان با قدمتی حدود 5000 سال (عصر برنز) یکی از قدیمی ترین شهرهای غرق شده شناخته شده در جهان است.

آیا شهرهای گمشده زیر آب فقط در مناطق خاصی هستند؟

خیر این شهرها در سراسر جهان و در اقیانوس ها دریاها دریاچه ها و حتی رودخانه ها یافت می شوند به خصوص در مناطقی که در گذشته دارای خطوط ساحلی متفاوت یا فعالیت های زمین شناختی بوده اند.

آیا امکان غواصی برای دیدن شهرهای گمشده زیر آب وجود دارد؟

بله در برخی مکان های خاص مانند باجیا در ایتالیا یا شهر شیران در چین که دسترسی کنترل شده دارند امکان غواصی تفریحی برای بازدید از بقایای شهر وجود دارد.

علت غرق شدن آتلانتیس چه بود؟

آتلانتیس یک افسانه است که توسط افلاطون توصیف شده و دلیل غرق شدن آن در داستان خشم خدایان به دلیل فساد ساکنانش ذکر شده است نه یک رویداد تاریخی یا زمین شناختی واقعی.

چند شهر گمشده زیر آب در جهان وجود دارد؟

تعداد دقیق مشخص نیست اما هزاران سایت باستان شناسی زیر آب در سراسر جهان وجود دارد که شامل بقایای شهرها روستاها بنادر و سازه های دیگر می شوند.

باستان شناسان زیر آب از چه ابزاری استفاده می کنند؟

آن ها از ابزارهایی مانند تجهیزات غواصی تخصصی سونار مگنتومتر وسایل نقلیه کنترل از راه دور (ROV) دوربین های زیر آبی پیشرفته و ابزارهای حفاری و مستندسازی زیر آب استفاده می کنند.