با یک سرچ در گوگل دکتر شوید!

انگار برخی دانش آموزانِ نسلِ انشاهای «علم بهتر است یا ثروت»، نظرشان عوض شده و می خواهند علم را با تقلب بفروشند، آن هم نه تقلبی در حد کتاب بازکردن سر جلسه امتحان؛ تقلبی گسترده، بزرگ و گران قیمت.

به گزارش یوویک، به نقل از شفا آنلایم، همه ما حداقل یک بار در دوران تحصیل خود، با موضوع «علم بهتر است یا ثروت»، انشا نوشته ایم و در انتهای متن، قاطعانه نتیجه گیری کردیم که بی شک علم بهتر است و هر روز با نگاه به مصرع توانا بود هرکه دانا بود، روی کتیبه سردر مدرسه، به کلاس درس وارد می شدیم. حتی برای محصلان نسل های گذشته، نگاه کردن به برگه بغل دستی در امتحانات خطایی نابخشودنی بود؛ حالا هرچند که از آن روزها خیلی نگذشته اما انگار برخی دانش آموزانِ نسلِ انشاهای «علم بهتر است یا ثروت»، نظرشان عوض شده و می خواهند علم را با تقلب بفروشند، آن هم نه تقلبی در حد کتاب بازکردن سر جلسه امتحان؛ تقلبی بسیار گسترده، بزرگ و گران قیمت.

کمتر از یک دقیقه زمان نیاز دارید تا با فروشندگان مدرک تحصیلی ارتباط برقرار کنید. وقتی در صفحه گوگل، فروش مدرک تحصیلی را جست وجو می کنید، در همان صفحه اول، سایت های فراوانی معرفی می شوند که از فروش مدرک تحصیلی از دیپلم تا دکترا و با استعلام معتبر و مادام العمر خبر می دهند. مهم تر از همه که در این سایت ها، مدارک مربوط به پزشکی عمومی، تخصصی، دندانپزشکی و… هم خرید و فروش می شود؛ با کد رهگیری و قابل استعلام و مورد تایید نظام پزشکی!

هر کدام از سایت ها را که باز کنید، علاوه بر درج قیمت مدارک، به راحتی می توانید به شماره کارشناس یا مسوول آن به اصطلاح موسسه دسترسی پیدا کنید. بعد از پیام دادن هم شاید در بدترین حالت، 5 دقیقه زمان ببرد تا آن طرف خط، پاسخگوی شما باشد. از اینها گذشته، پیداکردن فروشندگان مدرک تحصیلی، از جست وجو در سایت ها هم راحت تر شده است. اگر در خیابان های تهران، به خصوص حوالی دانشگاه تهران کمی توجه کنیم، حتما در گوشه و کنار دیوارها، روی تیرهای چراغ برق و هر فضای دیگری، برچسب ها و تراکت های تبلیغاتی فروش مدرک را با ادبیاتی وسوسه انگیز می بینیم: «ترک تحصیل کرده اید؟»، «وقت کافی برای ادامه تحصیل ندارید؟»، «آیا قصد مهاجرت تحصیلی دارید؟» و… در این شرایط، اگر کمی زودباور باشید و میل به پیمودن ره صدساله در چند ساعت داشته باشید، حتما طعمه مناسبی برای این گونه اقدامات غیرقانونی و جعلی خواهید بود.

«سلام، وقت بخیر، برای خرید مدرک پیام می دم.

– سلام، چه مقطعی و چه رشته ای می خواین؟»

به همین راحتی!

برای این فروشندگان، فرقی ندارد که چه مقطع و چه رشته ای می خواهید، برای تمام مقاطع تحصیلی، راه چاره دارند و به گفته خودشان، مدارک را برای هر مقطع، از دانشگاه های مختلف می گیرند و اگر خریدار چند مقطع باشید هم مشمول تخفیف خوبی هم خواهید شد.

فروش مدرک با شماره نظام پزشکی

در این میان وقتی جست وجو به خرید مدرک پزشکی محدود شود، سایت هایی در گوگل بالا می آیند که فقط تخصص شان خرید مدرک پزشکی عمومی و تخصصی و دندانپزشکی است و تقریبا در تمام آنها ذکر شده که با خرید مدرک پزشکی در همه تخصص ها، شما به طور قطعی می توانید از تمامی مزایای یک مدرک پزشکی معتبر استفاده کنید. با یکی از فروشندگان که شماره اش در سایت موجود بود، درباره خرید مدرک دندانپزشکی صحبت کردیم؛ به عنوان دانشجوی پرستاری که بیش از 20 سال از آخرین روزهای تحصیلش می گذرد و هیچ وقت در رشته خود کار نکرده و تقریبا تمام دروس را فراموش کرده است. او می گوید نیازی به مدرک قبلی نیست، فقط اگر مختصری تسلط در کار دندان داشته باشیم، مثلا در حد دستیاری دندانپزشکی یا شبیه به این، بدون هیچ مشکلی می توانیم از این مدرک استفاده کنیم و تاکید هم می کند که تسلط در دندانپزشکی لازمه خرید مدرک نیست، فقط به عنوان راهنمایی مطرح کرده است. این فروشنده درمورد هزینه ها و روند کار می گوید: «هزینه رشته دندانپزشکی با طرح و کد نظام، یک میلیارد و200میلیون تومان است. حدود 50 روز کاری هم زمان می برد. مدارک داخل دانشگاه مربوطه بایگانی می شود و قابل استعلام کتبی و آنلاین از وزارت علوم و وزارت بهداشت است. هزینه آنها در دو نوبت دریافت می شود؛ بخشی از آن اول کار و بخش دیگر وقتی استعلام به شما نشان داده شد، باقی هزینه ها تسویه می شود.»

او در پاسخ به اینکه نهاد یا سازمانی متوجه تقلبی بودن این مدرک نمی شود، با اطمینان پاسخ می دهد: «تا زمانی که خودتان جایی صحبت نکنید، خیر! مگر اینکه حین کار، بیمار به مشکل برخورده باشد و از شما شکایت شود. یعنی دقیقا شبیه همان پزشکانی که از طریق دانشگاه و تحصیلات مدرک گرفته اند و گاهی به خاطر خطای پزشکی ازشان شکایت می شود، در آن زمان هم کسی متوجه نوع دریافت مدرک شما نمی شود.»

به گفته این فروشنده مدرک دندانپزشکی، تمام مراحل کار غیرحضوری و آنلاین است، مگر اینکه رقم قرارداد بالای 3میلیارد تومان باشد که در آن صورت، قرارداد به صورت حضوری نوشته می شود.

فروشنده دیگر، شرایط را برای یک دانشجوی انصرافی پرستاری که می خواهد مدرک پزشکی تخصصی بگیرد، کمی واقعی تر مطرح می کند: «اگر مدرک کارشناسی خود را دریافت نکردید، نمی توانید برای رشته های تخصصی پزشکی اقدام کنید اما می توانیم مدرک پزشکی عمومی برای شما آماده کنیم که قیمت آن هم 740 میلیون تومان است. پس از خرید مدرک پزشکی عمومی، می توانید وارد دوره دستیاری یا همان تخصص شوید.»

یعنی به همین راحتی، یک فرد حتی بدون هیچ مدرک دانشگاهی ای، می تواند مدرک پزشکی عمومی دریافت کند که به گفته فروشندگان، تمامی مدارک صادرشده خود را با کد رهگیری و شماره نظام پزشکی ارایه می کنند تا امکان استعلام آنها وجود داشته باشد.

به راحتی برای شما مدرک دکترا تهیه می کنیم

یکی دیگر از فروشندگان مدرک که از طریق واتس آپ با او ارتباط برقرار کردیم، در پاسخ به اینکه آیا امکان خرید مدرک دکترا، با دیپلم یا کارشناسی (و بدون مدرک کارشناسی ارشد) وجود دارد، می گوید: «بله، به راحتی برای شما مدرک دکترا تهیه می کنیم. این موضوع که مدارک قبلی را هم نیاز داشته باشید، بستگی به جایی دارد که می خواهید مدرک را ارایه دهید. بسیاری از ارگان ها و دانشگاه های خارج از کشور، اکثرا آخرین مدرک تحصیلی را می خواهند. اما بعضی اداره ها سختگیری بیشتری دارند و لازم است شما تمامی مقاطع را از آخرین مدرکی که اخذ کردید، خریداری کنید.»

با این فروشنده، به عنوان متقاضی اخذ مهاجرت به کانادا صحبت کردیم. او در توضیح مهارت موسسه در آماده کردن مدرک توضیح می دهد: «می توانیم مدرک دکترای دانشگاه آزاد را برای شما آماده کنیم. اتفاقا پایه همکاری ما با شرکت های مهاجرتی است. پس از اینکه مدرک دکترای شما آماده شد، امور مربوط به ترجمه و پلمب مدرک برای سفارت را هم تیم ما برای شما انجام خواهد داد. ما برای کانادا، برای رشته های پرستاری، مدارک بسیاری از دانشگاه آزاد گرفتیم و کارهای مربوط به پذیرش و مهاجرت را هم به خوبی انجام داده ایم.»

به گفته این فروشنده، مدرکی که به دست خریدار می رسد، از دانشگاه آزاد، با ترجمه رسمی و تاییدیه دادگستری و تاییدیه وزارت خارجه است و هزینه دریافت آن، 60میلیون تومان است. او می گوید که در دو، سه سال اخیر، مدارک بسیاری برای متقاضیان اخذ ویزای کانادا آماده کرده و هیچ کدام تاکنون مشکلی بابت استعلام و امور قانونی نداشته اند.

فروشنده دیگری که به شماره واتس آپ او پیام دادیم، به سرعت تماس می گیرد تا اطلاعات را کامل و دقیق دراختیار ما که خود را خریدار مدرک معرفی کرده ایم، بگذارد. بسیار باقدرت و مطمین و البته متقاعدکننده صحبت می کند: «تمامی مدارکی که ما ارایه می دهیم، به صورت کتبی در تمام اداره ها، نهادها و ارگان ها قابل استعلام است. ما دانشنامه اصلی را همراه با ریزنمرات، گواهی موقت، تاییدیه های امور مالی و امور دانشجویی و فارغ التحصیلان، آموزش کل و ریاست دانشگاه ارایه می کنیم. اگر هم بخواهید، به شما تاییدیه دادگستری می دهیم و برای اطمینان شما، باید بگویم که می توانیم ترجمه رسمی دادگستری ارایه دهیم که هم تاییدیه دادگستری دارد و هم تاییدیه امور خارجه. مدارک ما را برای هر اموری از استخدام، ارتقای شغلی، مهاجرت و… می توانید استفاده کنید.»

این فروشنده که کمی حرفه ای تر از فروشنده قبلی به نظر می رسد و تلاش می کند منصف باشد، درمورد خرید مدرک بدون داشتن مدرک قبلی، می گوید: «برای خرید مدرک کارشناسی ارشد و دکترا، حتما باید مدرک کارشناسی را داشته باشید. امکان خرید مدرک تحصیلات تکمیلی بدون مدرک کارشناسی، اصلا امکان پذیر نیست و هرکسی هم که به شما گفته این مدارک را بدون نیاز به کارشناسی می تواند تهیه کند، حقیقت را نگفته و فقط می خواسته از شما پول بگیرد. بنابراین لازم است که حتما مدرک کارشناسی را هم تهیه کنید و پس از آن برای مدرک تحصیلات تکمیلی اقدام کنید. مثلا می توانیم کارشناسی را به تاریخ 5، 6 سال قبل تهیه کنیم و ارشد را به تاریخ 1398 که بتوانیم دکترا را هم در تاریخ 1402 صادر کنیم.»

وقتی هم متوجه می شود که مدرک را برای یک نهاد دولتی بسیار مهم می خواهیم و ضرورت دارد که در استعلام و پیگیری مشکلی نداشته باشد، تمام تلاشش را می کند که خیال ما را از لورفتن مدرک، مطمین کند: «نه یکی، نه دو تا، من در این 5 سال، بیش از هزار مدرک صادر کردم و تا امروز، شکر خدا هیچ مشکلی بابت استعلام نبوده است. یعنی هیچ تماسی مبنی بر ناراضی بودن یا شکایت نداشتیم. من حتی مدرک برای یکی از کارکنان نهادهای امنیتی هم صادر کردم که مراحل استعلام خیلی سخت و دقیقی داشت، اما برای او هم مشکلی ایجاد نشد.»

او برای اینکه هزینه ها بالا نرود، قیمت ها را با تخفیف می گوید: «قیمت کارشناسی، حدود 31 الی 33 میلیون تومان است که برای شما با تخفیف، قیمتی حدود 24 تا 26 میلیون تومان دریافت می کنیم. برای کارشناسی ارشد هم، قیمت ما 38، 39 میلیون تومان است که برای شما، 30 میلیون تومان حساب می کنیم. قیمت دکترا هم 65 میلیون تومان است که می توانیم از شما 55 میلیون تومان بگیریم.»

تاکید این فروشنده هم مانند فروشنده قبلی، انجام تمامی مراحل به صورت غیرحضوری و تلفنی بود.

کاربرد جهت مهاجرت!

فروشنده دیگر که از طریق پیج اینستاگرام با او ارتباط برقرار کردیم، خود را بسیار قانونمند می داند و می گوید هر اقدامی که قانونی و اصولی نباشد، انجام نمی دهد. به باور او، استعلام مدارک تحصیلی ای که می فروشد، امکان پذیر نیست و تمایلی ندارد به خریدار دروغ بگوید. حتی در صفحه مجازی خود هم تاکید کرده «فروش مدرک تحصیلی بدون استعلام»

قیمت های او بسیار کمتر از قیمت های قبلی است: «مدرک دانشگاه آزاد- بدون استعلام- هفت میلیون تومان- کاربرد جهت مهاجرت»

او در ابتدا برای خرید مدرک تحصیلی با استعلام، می گوید: «ما چیزی به عنوان مدرک با استعلام نداریم، اگر هم کسی این کار را انجام دهد، بالای 200 میلیون تومان هزینه خواهد داشت. پس اگر کسی زیر این قیمت به شما گفت، بدانید که دروغ می گوید و مردم ناآگاه را به دردسر می اندازد. ما هم چون دفتر نداریم و فقط در اینستاگرام کار می کنیم، نمی توانیم برای چنین مبلغ بالایی، اعتماد مشتری را جلب کنیم. بنابراین، از ابتدا اعلام می کنیم که مدرک بدون استعلام می فروشیم.»

همین فروشنده، وقتی با اصرار من برای ضرورت استعلام مدرک مواجه شد، با همدلی تمام، دوست خود را معرفی می کند: «یکی از دوستان مورد قبول من مدرک با استعلام برای شما صادر می کند، من شرایط را می گویم، خودتان تصمیم بگیرید که اعتماد می کنید یا نه. 50میلیون بیعانه پرداخت می کنید، وقتی اسمتان درون سایت به عنوان فارغ التحصیل دیده شد، باقی مانده هر مبلغی را که توافق کردید، باید تسویه کنید. بعد از آن، طی دو الی سه ماه مدرک شما صادر شده و به دست تان می رسد و حتی می توانید مدرک خود را در پنجره ملی هم مشاهده کنید. من رابط او هستم و این کار را هم فقط برای همکاران انجام می دهد.»

این روزها، مدرک تحصیلی به یکی از نیازهای اصلی افراد برای استخدام، ارتقای شغلی، اخذ مجوز کسب وکار، مهاجرت و… تبدیل شده است. در این میان، اولین گزینه برای افرادی که به هر دلیل تحصیلات خود را ادامه نداده اند و تمکن مالی دارند، خرید مدرک تحصیلی است. در واقع راحت ترین راه انتخابی آنها برای رسیدن به هدف شان، خرید و جعل مدرک تحصیلی در ازای پرداخت پول است.

البته قبل از اینکه به بحث جرم بودن جعل مدرک تحصیلی پرداخته شود، باید به این نکته توجه کرد که تمامی موارد مربوط به فروش مدرک تحصیلی با استعلام، کلاهبرداری و سوءاستفاده افراد سودجو از شرایط و البته راحت طلبی و ساده لوحی متقاضی مدرک تحصیلی است.

فروشندگان مدرک از سیم کارت های اجاره ای استفاده می کنند

همان طور که پیش تر گفته شد، با یک جست وجوی ساده در اینترنت، با فروشندگان مدرک تحصیلی بسیاری مواجه می شویم که به راحتی در سایت شان از مورد تایید بودن مدارک در قوه قضاییه و وزارت علوم گفته و شماره تماس خود را دراختیار متقاضیان قرار داده اند. سرهنگ رامین پاشایی، معاون فرهنگی و اجتماعی پلیس فتا، درباره اقدام فروشندگان مدرک تحصیلی به «اعتماد» می گوید: «عمدتا تبلیغات فروش مدرک تحصیلی در پلتفرم های خارجی انجام می شود. در واقع می توان گفت که حدود 95درصد تبلیغات آنها در بسترهای خارجی مانند پیج ها و کانال های پیام رسان غیربومی انجام می شود. دلیل این کار هم، عدم شناسایی و کلاهبرداری آسان است. دوم اینکه معمولا برای کم رنگ کردن ردپای مجرمانه خود، از سیم کارت ها و شماره حساب های بانکی اجاره ای استفاده می کنند. نکته دیگر این است که در سال های گذشته، این کلاهبرداران شماره کارت به خریداران می دادند و تمامی تراکنش های مالی از طریق آن شماره انجام می شد، اما امروز معمولا می خواهند پرداخت از طریق ولت یا کیف پول الکترونیکی و به صورت رمزارز انجام شود.»

طی این گزارش هم، نکته قابل توجه پس از ارتباط با چند شماره ثبت شده در سایت های فروش مدرک، این بود که تمامی امور واریز پول و دریافت مدرک، آنلاین و غیرحضوری انجام می شود. همچنین شماره برخی از این فروشندگان مدرک، مربوط به خارج از ایران است و تحت هیچ شرایطی با خط ثابت، تماسی برقرار نمی کنند، درواقع شاید اصلا خط ثابتی ندارند.

پاشایی با تاکید بر اینکه اصلا مدرکی از طرف این فروشندگان به دست خریدار نمی رسد، توضیح می دهد: «این فروشندگان به معنای واقعی کلمه، کلاهبردار هستند و اصلا مدرکی ارایه نمی دهند. شکایت های ثبت شده از آنها هم به واسطه کلاهبرداری کردن در اداره آگاهی ثبت می شود. وقتی این افراد دستگیر می شوند، بالای 90درصد آنها هیچ مدرکی به متقاضی تحویل نداده اند. موارد اندکی هم بوده که مدارک جعلی ارایه کردند که تحت هیچ شرایطی امکان استعلام واقعی ندارد. وقتی هر اوراقی از خارج از یک سازمان، به نهاد یا اداره ای ارایه می شود، کارگزینی آن نهاد و مجموعه موظف به استعلام است. وقتی این مدارک خریداری شده استعلام می شود، وجاهت قانونی ندارد و اقدامات قضایی برای فردی که مدرک را خریداری کرده، آغاز می شود.»

جاعلان تاکنون هیچ مدرک تاییدشده ای به کسی نداده اند

به گفته پاشایی، این فروشندگان مدرک، عمدتا در چند استان کشور فعالیت دارند. او درمورد اقدامات انجام شده برای پیگیری این کلاهبرداران می گوید: «بسیاری از این سایت ها در خارج از کشور ساخته می شوند و زمان فعالیت آنها معمولا بیشتر از چند ماه نخواهد بود. بعضی از آنها هم برای ساخت این سایت ها، از ترفندهایی استفاده می کنند که سایت به ظاهر داخلی باشد و در رنکینگ گوگل، بالا بیاید. برخی از این کانال ها و پیج ها شناسایی شده اند. اما موضوع اصلی این است که چون معمولا بستر فعالیت سایت ها خارجی است، وقتی آن کانال یا پیج را از دسترس خارج می کنیم، از طریق صفحه یا سایت دیگری مجددا آغاز به کار می کنند. با تمام این توضیحات باید بگویم که رصد و طرح های عملیاتی دایمی داریم اما نکته قابل توجه این است که مردم بدانند این افراد کلاهبردارند و تاکنون هیچ مدرک تاییدشده ای به کسی نداده اند یا اگر مدرکی ارایه کردند، جعلی است و اگر به سازمانی ارایه شود، برای صاحب مدرک به جرم ارایه مدرک جعلی پرونده تشکیل می شود.»

در تعریف قانونی، جعل و تزویر عبارتند از: ساختن نوشته یا سند یا ساختن یوویک یا امضای اشخاص رسمی یا غیررسمی، خراشیدن یا تراشیدن یا قلم بردن یا الحاق یا محو یا اثبات یا سیاه کردن یا تقدم یا تاخیر تاریخ سند نسبت به تاریخ حقیقی یا الصاق نوشته ای به نوشته دیگر یا به کاربردن یوویک دیگری بدون اجازه صاحب آن و نظایر اینها به قصد تقلب.

همچنین براساس ماده 527 قانون مجازات اسلامی، هر کس مدارک اشتغال به تحصیل یا فارغ التحصیلی یا تاییدیه یا ریزنمرات تحصیلی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی و تحقیقاتی داخل یا خارج از کشور یا ارزشنامه های تحصیلات خارجی را جعل کند یا با علم به جعلی بودن، آن را مورد استفاده قرار دهد علاوه بر جبران خسارت، به حبس از یک تا سه سال محکوم خواهد شد. در صورتی که مرتکب، یکی از کارکنان وزارتخانه ها یا سازمان ها و موسسات وابسته به دولت یا شهرداری ها یا نهادهای انقلاب اسلامی باشد یا به نحوی از انحا در جعل یا استفاده از مدارک و اوراق جعلی شرکت داشته باشد به حداکثر مجازات محکوم می شود.

با ترس از شریک جرم شدن، در مقابل جاعلان مدرک سکوت نکنید

هرچند که این موضوع جرم بودن ارایه مدرک تحصیلی جعلی گریبان تقاضاکننده و خریدار مدرک را هم می گیرد، اما نباید به دلیل نگرانی از مجرم شدن، در مقابل چنین کلاهبرداری هایی سکوت کرد. پاشایی در این مورد می گوید: «معمولا افرادی که برای خرید مدرک اقدام می کنند، پس از آنکه متوجه کلاهبرداری فروشندگان می شوند، به دلیل ترس از شریک جرم شدن، از شکایت صرف نظر می کنند. اما لازم است آگاه باشند در صورتی که یا مدرکی به دست آنها نرسیده باشد یا اینکه چنانچه مدرک جعلی دریافت کردند، از آن استفاده نکرده باشند و اولین باری باشد که دست به چنین اقدامی می زنند، مراجع قضایی با آنها کاری نخواهد داشت و پیگیری شکایت را دنبال می کند. هرچند که رصد و عملیات ما همواره انجام می شود و در اداره آگاهی معاونتی برای همین امور برقرار است، اما اطلاعاتی که فریب خوردگان به ما می دهند، برای شناسایی کلاهبرداران و جاعلان مدارک تحصیلی، بسیار قابل اهمیت است. در واقع به شهروندان توصیه می کنیم که اگر فریب این کلاهبرداران را خورده اند و بار اولی است که دست به چنین اقدام مجرمانه ای زده اند، حتما شکایت خود را ثبت کنند؛ در این شرایط، برخورد مقامات قضایی با خریداران در حد توجیه و تعهد است اما پیگیری جدی برای جست وجوی کلاهبرداران به جریان می افتد.»

دام تکراری فروشندگان مدرک تحصیلی برای زودباوران

تمامی فروشندگان مدرک تحصیلی ادعا می کنند که می توان مدرک را در سامانه استعلام وزارت علوم جست وجو کرد و از اعتبار آن مطمین شد. حامد کرمی، مدیرکل بازرسی و پاسخگویی به شکایات وزارت علوم، در این باره به «اعتماد» می گوید: «تمام ادعای استعلامی که از طرف فروشندگان مدرک تحصیلی مطرح می شود، غیرواقعی است و تحت هیچ شرایطی استعلام مدرک جعلی از طریق سامانه های وزارت علوم، امکان پذیر نیست. در مواردی این افراد سودجو، برای جلب اطمینان خریدار، سایت هایی شبیه به سایت استعلام مدرک وزارت علوم ساخته اند که در آنجا کیوآرکد و مدرک قابل مشاهده است. با اینکه کاملا مشابه سایت های موردتایید وزارت علوم است، اما اصالت و وجهه قانونی ندارد. این اقدام درست شبیه همان طرح شکایاتی است که هر روز برای بسیاری از ما پیامک می شود و باوجود تاکیدات زیاد پلیس فتا و قوه قضاییه درخصوص پیامک های کلاهبرداری ابلاغیه الکترونیکی سامانه ثنا، متاسفانه باز هم تعدادی از همشهریان در دام این گونه پیامک ها می افتند. در این مورد باید گفت که ضرورت دارد مردم هوشمندانه رفتار کنند و بدانند این ادعای استعلام مدرک اصلا حقیقت ندارد و سربزنگاه استعلام از وزارت علوم، حتما تقلبی بودن آن مشخص خواهد شد. یعنی شاید در قدم اول یک مدرکی شبیه مدرک اصلی، با کد صحت و کیوآرکد به خریدار تحویل داده شود، اما با اولین استعلام رسمی در جایی که مدرک ارایه شده است، جعلی بودن آن مشخص خواهد شد.»

کرمی در مورد سازوکار سامانه استعلام مدرک، توضیح می دهد: «درحال حاضر سامانه ای که برای استعلام مدرک وجود دارد، سامانه ای چندلایه، پیچیده و غیرقابل نفوذ است که چند بزنگاه دقیق دارد.
بر همین اساس، اصلا استعلام مدرک جعلی امکان پذیر نیست. تنها مرجع استعلام مدرک، سایت سازمان امور دانشجویان است و هر کدی، برای هر مدرکی با تمام مقاطع تحصیلی و نحوه ورود به آموزش عالی، تماما ثبت و ضبط شده و قابل پیگیری است. بنابراین تقریبا محال است فردی بتواند یک دانشگاه، سازمان سنجش، سازمان دانشجویان، دانشگاه معین مادر استان و وزارت علوم را به خط بکند تا بتواند برای مدرک جعلی که صادر کرده، استعلام مورد تایید بگیرد. یعنی اصلا به این شکل نیست که فروشندگان مدرک بتوانند با یک فرد در یک سازمان هماهنگ کرده و بتواند مرتکب این خطا شود. چون همان طور که گفتم این روند، چندلایه است و امکان هماهنگ کردن تمام بخش ها، نزدیک به صفر است.»

نیازی به افتادن در دام این کلاهبرداری ها نیست

در 15 دی 1395، در خبرگزاری ها منتشر شد که سامانه یکپارچه تاییدیه مدرک تحصیلی که امکان استعلام مدارک تحصیلی را برای دستگاه های اجرایی فراهم می کند از سوی وزارت علوم تا پایان سال راه اندازی می شود.

پس از آن، در سال 99 گفته شد که سامانه استعلام اصالت مدارک دانشگاهی با همکاری وزارت علوم، وزارت آموزش وپرورش، وزارت بهداشت، دانشگاه آزاد، سازمان ثبت احوال، سازمان بازرسی کل کشور، سازمان تنظیم مقررات و با راهبری شورای اجرایی فناوری اطلاعات به آدرس estelam.msrt.ir و با دراختیارداشتن شماره ملی و شناسنامه افراد قابل مشاهده است. در تاریخ 11 آبان 99 هم، سیدامیر اصغری مدیر پروژه سامانه استعلام اصالت مدارک دانشگاهی در دبیرخانه شورای اجرایی فناوری اطلاعات، از ایجاد پایگاه جامع مدارک تحصیلی جهت جلوگیری از جعل مدارک خبر داده و گفته بود که دیتای بیش از 20میلیون مدرک دانشگاهی در این سامانه قابل استعلام است. به گفته اصغری، این سامانه داده های خود را از 4 پایگاه داده دانشگاه های دولتی ذیل وزارت علوم، دانشگاه های ذیل وزارت بهداشت، دانشگاه های آزاد و مدارکی که مربوط به حوزه های علمیه است، دریافت می کند.

هرچند که هنوز این سامانه به طور کامل یکپارچه نشده و همه ورودی های این سامانه ازجمله موارد مربوط به دانشگاه آزاد اسلامی دراختیار وزارت علوم نیست، اما به گفته کرمی، در راستای یکپارچه سازی سامانه تایید مدرک دانش آموختگان، پیشرفت های قابل توجهی صورت گرفته است. او در این مورد می گوید: «درحال حاضر حوزه علمیه هم به سامانه استعلام مدرک وصل شده و دانشگاه آزاد هم به همین سامانه متصل خواهد شد. یعنی یکپارچگی دقیقی در بحث آموزش عالی در کشور اتفاق افتاده تا یک مرجع بتواند پاسخگو بوده و جلوی هرگونه کلاهبرداری و سوءاستفاده از شهروندان گرفته شود. البته در این موضوع به آگاهی و هوشیاری مردم هم نیاز داریم. امروز آموزش عالی
به قدری گسترش پیدا کرده که هر فردی به راحتی می تواند در آزمون هر دانشگاهی شرکت کرده و ادامه تحصیل دهد و نیازی به افتادن در دام این کلاهبرداری ها نیست.»

برخی از فروشندگان مدرک تحصیلی، تاکید بر همکاری با شرکت ها و سازمان های مهاجرتی دارند و مدعی هستند که با همین مدارک جعلی، می توانند کارهای مهاجرت متقاضی را با تایید وزارت امورخارجه و قوه قضاییه انجام دهند. مدیرکل بازرسی و پاسخگویی به شکایات وزارت علوم در این باره توضیح می دهد: «در بحث های مربوط به مهاجرت هم، از طرف وزارت امور خارجه، استعلام مدارک انجام می شود. اگر هم در موارد معدودی کسی بتواند با تقلب یا شیوه های غیرقانونی از کشور خارج شده و بخواهد از مدرک جعلی خود استفاده کند، باز هم در کشور مقصد با مشکل مواجه می شود. ما مواردی داشتیم که فردی با مدرک جعلی از کشور خارج شده و در آنجا، مدرک او استعلام شده و به جرم جعل مدرک، درگیر پروسه قانونی و مجازات های سنگین شده است.»

طمع خرید تخصص یک شبه، نگران کننده تر از جعل کلاهبرداران

ورود به دانشگاه، ادامه تحصیلات و اخذ مدرک، همواره یکی از علاقه مندی های اکثر ما در دوران کودکی بوده است. همچنین، می تواند تایید و نشانه ای از توانایی و تخصص ما در حوزه ای بشود که برای آینده خود انتخاب کردیم. گذشته از این، گاهی فرهنگ غالب در جامعه، افراد را در تب وتاب اخذ مدرک تحصیلی می اندازد، حتی اگر نیازی به آن مدرک نداشته باشند. در این شرایط، بازار هدف بسیار ارزشمندی برای کلاهبرداران، سودجویان و جاعلان مدارک تحصیلی ایجاد می شود. هرطور که بخواهیم توجیه کنیم شاید کسی بنا به هر دلیلی در شرایط اضطرار قرار گرفته و نیاز به مدرک بدون گذراندن دوره تحصیلی دارد، اما در مواردی که پای رشته های تخصصی و جان و آینده جامعه بزرگ تری به میان بیاید، نمی توانیم به راحتی در مقابل این اقدام سکوت کنیم؛ یعنی وقتی حرف فروش مدارکی مانند پزشکی عمومی و تخصصی باشد. در این شرایط، شاید بتوانیم با اغماض به خرید مدارکی در رشته های غیرتخصصی تر نگاه کنیم و بگوییم متقاضی مدرک فریب خورده یا بتوانیم سنگینی بار جرم را بر دوش فروشنده مدرک بگذاریم، اما وقتی پای خرید مدارک تخصصی در رشته های پزشکی، داروسازی، دندانپزشکی، مامایی، پرستاری و… به میان می آید، دیگر فقط فروشنده مدرک، مجرم نیست؛ به نظر می رسد نبود حس مسوولیت پذیری خریداران مدرک در چنین رشته هایی و تن دادن و تصمیم برای چنین جعل خطرناکی از طرف متقاضیان مدارک تخصصی، بیشتر از کلاهبرداران نگران کننده است. هرقدر هم که بگوییم با پیشگیری وزارتخانه ها و نهادهای مربوطه، هرگز امکان خرید یا جعل مدرک، به خصوص در رشته های پزشکی نیست، باز هم تصمیم خریداری که برای دریافت این مدارک به سراغ فروشندگان می رود، قابل چشم پوشی نیست و شاید ضرورت دارد پژوهشگران و محققان علوم اجتماعی، به این تب و طمع خرید تخصص یک شبه و زیرپاگذاشتن مسوولیت های انسانی وارد شوند و چاره ای بیندیشند. 

پایان خبر یوویک